Yapısal Özellikler
Leasing İşleminin Yapısal Özellikleri İle İlgili Detayları Buradan İnceleyebilirsiniz
FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMİNİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
KONU BAŞLIKLARI
Finansal Kiralama İşleminin Yapısı
Fon Kaynağı ve Leasing İşleminin Uyumu
Fon Kaynağının Gerçek Maliyeti ve Leasing İşleminin Gelir Oranı
Leasing Gelir Oranının (Faizinin) Bulunması
Leasing Kiralarına Esas Tutarın Belirlenmesi
Leasing Kiralarının Hesaplanması
Kira Ödeme Planı ve Kira Dönemi Başlangıç Tarihi (KDB)
Kira Ödeme Planında Değişiklik Yapılması
FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMİNİN YAPISI
Bir “Leasing-Kiralama” işleminin Finansal Kiralama olarak kabul edilmesi, 13.12.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu çerçevesinde aşağıdaki niteliklerden herhangi birinin veya daha fazlasının bulunmasına bağlıdır.
a) Kanun veya ilgili mevzuatı uyarınca yetkilendirilen kiralayan tarafından finansman sağlamaya yönelik olarak bir malın mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi;
b) Kiracıya kira süresi sonunda malın rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması,
c) Kiralama süresinin malın ekonomik ömrünün yüzde sekseninden daha büyük bir bölümünü kapsaması veya
d) Finansal Kiralama sözleşmesine göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının malın rayiç bedelinin yüzde doksanından daha büyük bir değeri oluşturması.
Bu işlemde asıl amaç, yatırımcının (Kiracı) önemli tutardaki bir yatırımı orta veya uzun dönemde geri ödemek kaydıyla gerçekleştirilmesine olanak sağlanmasıdır.
Finansal Kiralama İşleminin parasal yönden yapısı ise,
-
İşlem için Finansal Kiralama şirketinin kiralanan malın satın alınması için ödediği Tutar (Maliyet Bedeli),
-
İkiralananın Rayiç Bedeli,
-
Kiralamada kullanılan Faiz Oranı,
-
Kira dönemi, kiralama süresi tanımı ve buna göre Kira Dönemi Sayısı,
-
Kiralama süresi sonunda kiralama konusu iktisadi kıymetin Kalan Değeri,
-
Kiralama süresi sonunda kiracıya tanınan satın alma hakkı ile ilgili Satış Bedeli,
-
Verilen unsurlara göre hesaplanan Kira Ödemeleri
-
Kira ödemelerinin Bugünkü Değeri,
-
Kiralananın Ekonomik Ömrü
Unsurlarından oluşmaktadır.
Bu unsurlar dikkate alınarak, aşağıda, 5 yıl süreli, yıllık kira ödemeli bir finansal leasing işleminin yapısı bulunmaktadır.
Bu yöntemde, Finansal Kiralama şirketi tahsil ettiği kiralar ile dönem başında ödediği mal bedelini ve bu işlem için hesapladığı faiz gelirini elde etmiş olmaktadır.
Dönem sonunda mal bedeli kiracı tarafından tamamen ödenmiş bulunduğundan, Finansal Kiralama şirketi kiracının isteğine bağlı olarak kiralanan malın mülkiyetini kiracıya devredebilmektedir.
Finansal Kiralama şirketi mal bedeli ve gelir tutarını tamamen tahsil etmiş olduğundan, malın kiracıya devrinde sembolik tutardaki bir bedel ile satış faturası düzenlemektedir.
Finansal kiralama işlemi kiracı açısından bir yatırım malının uzun vadeli taksitlerle edinilmesine imkân sağlamakta, böylece yatırım dönemi başında mevcut özkaynaklarını serbest bırakarak işletme sermayesini güçlendirmekte ve yatırım malının işletmeye alınmasını kolaylaştırmaktadır. İlaveten, yatırım malını uzun vadeli olarak kiraladığından, kiracı bu malın işletmeye alınması nedeniyle oluşacak fonlar ile kira bedelini ödeyerek işletim döneminde de mali açıdan rahat bir ortama kavuşmaktadır.
Finansal Kiralama işleminin yapısal özellikleri ile ilgili olarak ayrıntılı ve örneklere dayalı açıklama ve bilgiler, “FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMİNİN TEKNİK ÖZELLİKLERİ” isimli kitapta yer almaktadır. Bilgisayar ortamında hazırlanmış olan bu kitabı, E-KİTAP sayfasından temin edebilirsiniz.
FON KAYNAĞI VE LEASING İŞLEMİNİN UYUMU
Prensip olarak her finansal kiralama işlemi için kiralama sözleşmesinin özelliklerine uygun nitelikleri bulunan fon kaynağı sağlanmalıdır. Böylece, FK işleminden sağlanacak olan kira gelirleri ile bu işlemin yapılması için sağlanan fon kaynağının anapara ve faiz giderlerinin ödenmesinde mali ve nakdi açılardan bir sorunla karşılaşılmaması sağlanmış olacaktır.
Fon kaynaklarının FK işlemleri ile uyumunda dikkate alınacak unsurlar aşağıdaki gibidir.
-
Tutar Dengesi
-
Maliyet-Gelir Oranları Dengesi
-
Ödeme Dönemleri Dengesi
-
Faiz Oranları Değişkenlik Dengesi
-
Para Cinsi Dengesi
-
Vade Dengesi
Leasing Şirketinin genel yönetiminde alınacak stratejik kararlar ve uygulamalar açısından mevcut yapının çeşitli durumlara göre incelenmesi önem taşımaktadır.
Tutar Dengesi
Sağlanan Fonun tutarı, ilgili Finansal Kiralama işleminin tutarı ile uyumlu olmalıdır. Kaynak tutarının daha fazla olması halinde, Finansal Kiralama işleminin kira gelirleri bu kaynağı ödemede yetersiz kalacaktır. Kaynağın tamamen kullanılamaması nedeniyle parasal bir dengesizliğe meydan verilmemesi için, fon kaynağının anapara geri ödeme süresi içinde kalmak üzere, sağlanan fon tutarına ulaşıncaya kadar yeni Finansal Kiralama işlemlerinin yapılması gerekecektir. Aksi halde, elde kalacak atıl fon nedeniyle leasing işleminden beklenen kar marjına ulaşılması mümkün bulunmamaktadır.
Finansal Kiralama işlemi tutarının fon kaynağından fazla olması durumunda ise, leasing işleminin başlama tarihine kadar olan kısa süre içinde ek fon sağlanması ihtiyacı doğacaktır. Bu gibi fon açıklarının kapatılması için kullanılacak ek kaynaklar, genellikle diğer açılardan (süre, maliyet, para cinsi vb) Finansal Kiralama işlemi ile uyumlu olmayacaktır. Bu nedenle, fon kaynağı bulunurken ilgili Finansal Kiralama işlemi tutarı ile uyumlu olmasına özel dikkat gösterilmelidir.
Genellikle küçük tutarlı ve kısa vadeli Finansal Kiralama işlemleri için birebir kaynak sağlanması mümkün olmadığından, bu tür işlemler için tahmin edilecek tutarı aşmamak kaydıyla havuz niteliğinde bir kaynak temini mümkündür. Bu durumda sağlanan kaynağın para cinsi, maliyeti ve süresi ile uyumlu olmak üzere her kiralama işleminin para cinsi, oranı ve süresi ayrıca belirlenerek işlem yapılmalıdır.
Bu tür çalışmalara ve değerlendirmelere yardımcı olmak üzere aşağıda belirtilen özel çalışma dosyaları hazırlanmıştır. Bu dosyalar belirtilen ücretlerin ödenmesi karşılığında bilgisayarınıza indirilebilecek ve böylece her zaman kullanımınıza hazır olacaktır.
Maliyet-Gelir Oranları Dengesi
Fon kaynağı için ödenecek finansman gideri ve diğer giderler dâhil olarak belirlenecek olan gerçek kaynak maliyet oranı, Finansal Kiralama işlemi için hedeflenen kar marjı oranının bazını teşkil etmektedir. Bu nedenle, kaynak maliyeti ile Finansal Kiralama gelir oranı arasında şirket politikası ve hedeflerine uygun bir kar marjı bulunacaktır. Kar marjı oranı, Finansal Kiralama işleminin özellikleri, piyasa koşulları, şirket politikaları ve hedefleri gibi etkenlere göre her işlem için ayrı belirlenir.
Bu oranın hiç bir zaman kaynak maliyeti oranının altında olmaması gerekir. Bazı pazarlama stratejileri çerçevesinde bu tür zararına oranların istisnai olarak ve çok az sayıda verilmesi halinde dahi, şirketin genel karlılık durumunun kontrolünün güçleşmesi hatta kontrolden çıkması mümkün bulunmaktadır.
Ödeme Dönemleri Dengesi
Sağlanan fon kaynağının anapara va faiz dönemleri ile buna bağlı olarak yapılacak Finansal Kiralama işleminin kira ödeme dönemlerinin uyumlu olmasına dikkat edilmelidir. Finansal Kiralama kira dönemlerinin fon kaynağı dönemlerine göre daha sık olması (Yıllık faiz dönemi olan kaynak ile aylık kira dönemi olan leasing işlemi yapılması gibi) halinde, elde edilen kira tutarlarının, fon kaynağı ödeme tarihine kadar ayrıca değerlendirilmesi gerekecektir. Aksi halde beklenen kar marjının elde edilmesi sağlanamayacaktır.
Aynı şekilde, Finansal Kiralama kira dönemlerinin, fon kaynağı dönemlerine göre daha uzun olması (3 aylık faiz dönemi olan kaynak ile 6 aylık kira dönemi olan Finansal Kiralama işlemi yapılması gibi) durumunda, fon kaynağına yapılacak ödemeler için kiraların tahsiline kadar yeniden bir ek kaynak sağlanması gerekecektir.
Her iki halde de, Finansal Kiralama işlemi ile amaçlanan nakit akışı ve kar marjının sağlanmasında sorunlarla karşılaşılacak ve bunların giderilebilmesi için ek gayretler gösterilecektir. Bu nedenle, Finansal Kiralama işleminin tasarlanma aşamasında fon kaynağı ile Finansal Kiralama işlemi ödeme dönemlerinin uyumlu olmasına dikkat edilmeli, zorunlu nedenlerle ortaya çıkabilecek uyumsuzluklar için alınacak önlemler de bu aşamada belirlenmelidir.
Maliyet ve Gelir Oranları Değişkenlik (Sabit/Değişken) Dengesi
Fon kaynağının maliyetinde en önemli unsur olan finansman gideri oranının vade içindeki seyri, fon maliyeti üzerinde doğrudan etkili bulunmaktadır. Bu oranın, fon kaynağının vadesi içinde sabit kalması halinde, diğer giderlerle birlikte maliyet oranı kesin bir biçimde saptanabilmektedir. Ancak söz konusu oranın belli dönemlerde yine belli referanslara bağlı olarak değiştirilmesi durumunda, gelecek zamanda etkili olacak bu değişiklikler nedeniyle maliyet oranını kesinlikle belirlemek mümkün değildir.
Dolayısıyla, bu gibi değişken oranlı kaynak kullanılarak yapılacak Finansal Kiralama işlemleri için uygulanacak gelir oranları da aynı dönemlerde değiştirilmelidir. Aksi halde, kiralama süresi içinde öngörülen kar marjının elde edilmesine imkân bulunmamaktadır.
Bu konuda aşağıda Değişken Gelir Oranlı Kiralar bölümünde detaylı açıklama bulunmaktadır.
Para Cinsi (Parite ) Dengesi
Finansal Kiralama işlemi para cinsi ile fon kaynağı para cinsinin prensip olarak aynı olması gerekir. Böylece orta ve uzun vadeli Finansal Kiralama işleminin süresi içinde meydana gelebilecek kur değişiklikleri nedeniyle işlemin öngörülen duruma göre daha karlı veya zararlı bir duruma düşmesine meydan verilmeyecektir. Aksi halde, leasing dönemi sonunda elde edilecek sonuç işleme başlanırken öngörülen düzeylerde olmayacağı gibi, beklenmedik düzeyde zararla karşılaşılması da mümkün bulunmaktadır.
Nitekim, yakın geçmişte ülkemizde yerel para getiri oranlarının devamlı olarak yabancı parası maliyet oranı ile yabancı paranın devalüasyon oranı toplamından çok daha yüksek seyretmesi; yerel para cinsi üzerinden yapılacak Finansal Kiralama işlemlerinin getirisi ile fon kaynağı giderleri arasında çok önemli kar marjlarının oluşmasına ve bu tür (Açık Pozisyonlu) işlemlerin yaygın bir biçimde yapılmasına neden olmuştur.
Vade Dengesi
Sağlanan fon kaynağı ile buna bağlı Finansal Kiralama işleminin vadeleri uyumlu olmalıdır. Kısa vadeli bir kaynak ile daha uzun vadeli bir Finansal Kiralama işleminin yapılması sonucunda, tahsil edilen kiralar, fon kaynağının geri ödemesi için yeterli olmayacak, bu nedenle ek kaynaklar bulunması gerekecektir. Aksi durumda ise bu defa elde kalacak fon kaynağının ödeme tarihine kadar ayrıca değerlendirilmesi gerekecektir.
Her iki halde de, Finansal Kiralama işlemi ile amaçlanan nakit akışı ve kar marjının sağlanmasında sorunlarla karşılaşılacak ve bunların giderilebilmesi için ek gayretler gösterilecektir. Bu nedenle, Finansal Kiralama işleminin tasarlanma aşamasında fon kaynağı ile leasing işlemi vadelerinin uyumlu olması sağlanmalıdır.
Yukarıda belirtilen uyum konularında yapılacak çalışmaların belirlenecek değişkenlere bağlı olarak elde edilecek sonuçlarının araştırımasına olanak sağlamak üzere aşağıda açıklanan “Etkileşimli Çalışma Dosyaları” hazırlanmıştır. Böylece her dosya için belirtilen açıklamalar doğrultusunda verilecek değişik değerlerin işlemden beklenen sonuçları nasıl etiledikleri konusunda bilgi edinilebilecektir.
Fon Kaynağı - Leasing Tutar, Vade, Dönem Uyumu
Bu dosya kullanılarak yapılacak çalışmalar ile Kredi ve leasing işlemlerinin tutar, vade ve dönemsellik açılarından uyumlu olmamaları durumunda karşılaşılacak nakit akışı ve kar marjı ile sorun ve sonuçların, kredi ve leasing işlemlerinin tutar, vade ve dönemlerinin değişik değerler girilerek izlenmesine ve bu konuda net bilgi edinilmesine imkân sağlanmıştır.
Dosyayı buradan temin edebilirsiniz.
Fon Kaynağı - Leasing Para Cinsi Uyumu
Kredi ve Leasing İşlemlerinin Farklı Para Cinsi Üzerinden Yapılması durumunda kredi için ödenecek tutar ile Leasing işleminden alınacak alınacak kiralar farklı para cinsi ile olduğundan, piyasada bu para cinsleri için oluşan kur ve parite durumu, işlemden beklenen kar marjını olumlu veya olumsuz olarak etkileyecektir. Leasing işleminin bu şekilde belirsiz bir gelecek ile bağlanması son derece sakıncalıdır. Zira bu konudaki uyumsuzluklar, Leasing Şirketi açısından beklenmedik kar veya zarara neden olacaktır. Bu Dosya'de, kredi ve leasing işlemlerinin aynı veya farklı para cinsleri ile yapılması halinde beklenen karlılık oranının ne şekilde değişebileceğinin çeşitli değerler girilerek görülmesi sağlanmaktadır. Geleceğe yönelik olarak yapılacak kur ve parite tahminleri ile Leasing Şirketinin borçlanma para cinsi ve leasing işlemi para cinsi konularında karar verilmesinde bu Dosya'den ek bilgiler edinilmesi mümkün bulunmaktadır.
Dosyayı buradan temin edebilirsiniz.
Fon Kaynağı-Leasing Faiz Oranları Değişkenlik Uyumu
Leasing Şirketinin, kiralama işlemini yürütmek üzere temin ettiği fon kaynaklarının koşulları arasında ödenecek faizlerin hesaplanacağı oranların durumu önem taşımaktadır. Bu oranın kullanılan fonun vadesi süresince sabit kalması, yapılacak Leasing işlemlerinin gelir oranlarının belirlenmesinde rahatlık sağlayacaktır. Ancak, bu oranın belli koşullara bağlı olarak vade içerisinde değişmesi, Leasing işlemlerinin gelir oranlarının da ona göre belirlenmesini gerektirecektir. Aksi takdirde, oranların değişkenlik koşulları arasındaki uyumsuzluklar, beklenen gelirin elde edilmesine imkân vermeyecektir.
Bu Dosya’ da, Leasing Şirketi tarafından kullanılan krediler ve yapılan leasing işlemlerinin faiz ve gelir oranlarının vadeleri süresince; kredi oranı sabit iken leasing oranının değişken veya leasing oranının sabit iken kredi oranının değişken veya her ikisinin oranlarının da değişken olması nedenleri ile uyumlu olmaması durumunda karşılaşılacak nakit akışı ve kar marjı ile sonuçlarının; belirlenen sahalara çeşitli değişik değerlerin girilmesi ile daha detaylı olarak incelenebilmesi sağlanmaktadır.
Dosyayı buradan temin edebilirsiniz.
FON KAYNAĞININ GERÇEK MALİYETİ VE LEASING İŞLEMİNİN GELİR ORANI
Fon kaynağı için ödenecek finansman gideri ve diğer giderler dâhil olarak belirlenecek olan gerçek kaynak maliyet oranı, FK işlemi için hedeflenen kar marjı oranının bazını teşkil etmektedir. Bu nedenle, kaynak maliyeti ile FK gelir oranı arasında şirket politikası ve hedeflerine uygun bir kar marjı hesaplanırken fon kaynağının maliyetinin gerçeğe en yakın bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir.
Kar marjı oranı, FK işleminin özellikleri, piyasa koşulları, şirket politikaları ve hedefleri gibi etkenlere göre her işlem için ayrı belirlenir. Bu oranın hiç bir zaman gerçek kaynak maliyeti oranının altında olmaması gerekir. Bazı pazarlama stratejileri çerçevesinde bu tür zararına oranların istisnai olarak ve çok az sayıda verilmesi halinde dahi, şirketin genel karlılık durumunun kontrolünün güçleşmesi hatta kontrolden çıkması mümkün bulunmaktadır.
Kaynağın maliyeti, kredi süresi içinde alınan ve verilen tüm nakit işlemler ile bu kredinin alınması için yapılan diğer giderlerin bir nakit akış tablosunda belirtilmesi ve bu nakit dizisine ait maliyet oranının saptanması ile bulunacaktır.
Fon kaynağının maliyeti; anapara ve finansman gideri ödeme dönemlerinin belirlenmesi ve fonun temini için gereken teminat düzenlemeleri ile ilgili kurum tarafından istenen diğer ödemelerin (Peşin komisyon, işlem komisyonu, taahhüt komisyonu vb.) ait olduğu ödeme döneminde ve doğru hesaplanarak gösterilmesi halinde gerçek olarak bulunabilir. Böylece, kaynak elde edilmesi ile ilgili tüm giderler dâhil olarak saptanan fon maliyet oranı, Finansal Kiralama işleminde esas alınacak gerçek maliyet oranı olarak kullanılabilir.
Fon kaynağı ile Leasing işlemi arasındaki maliyet ve gelir oranları açılarından uyumsuzluk bulunması halinde karşılaşılacak nakit akışı ve kar marjı ile ilgili sorun ve sonuçlarının etkin bir şekilde incelenebilmesi için aşağıda belirtilen özel çalışma Dosyayı düzenlenmiştir.
Fon Kaynağı Gerçek Maliyeti ve Leasing Gelir Oranı
Leasing Şirketinin temin ettiği fon kaynağının gerçek maliyet oranının bulunması, bu fon kaynağı kullanılarak yapılacak leasing işlemi için belirlenen kar marjının ekleneceği oranı ifade etmesi nedeniyle çok önem taşımaktadır. Bu açıdan, Leasing işleminin yapılabilmesi için leasing şirketi tarafından sağlanan fon kaynakları (Kredi İşlemi) için verilen teminatlar veya diğer nedenlerle yapılan giderlerin dikkate alınması, gerçek fon maliyetinin bulunması için gereklidir. Bu Dosyada gerçek fon maliyetini etkileyen çeşitli bilgilerin kullanıcı tarafından ilgili bölümlere girilmesi ile, bu bilgilere göre beklenen leasing oranı ve kar marjının nasıl etkilendiği daha net olarak görülebilecek ve bu konuda daha doğru kararlar alınması mümkün olabilecektir.
Dosyayı buradan temin edebilirsiniz.
.
LEASING GELİR ORANININ (FAİZİNİN) BULUNMASI
İşlem Tutarı, kira tutarları, vadesi, ödeme dönemleri ve diğer yapısal özellikleri bilinen bir Finansal Kiralama (leasing) işleminde, bu yapıyı oluşturan Gelir (Faiz) Oranı'nın bulunması, özellikle finansal kiralama işliminden yararlanmak isteyen Kiracılar açısından önem taşımaktadır. Aynı şekilde, finansal kiralama (Leasing) işlemini yürüten kuruluşlarda da, hazırlanan teklifin bir defa daha gözden geçirilmesi ve yapılacak Leasing işlemi için hesaplanan Gelir Oranının doğruluğunun teyit edilmesi kontrol açısından önemlidir.
Finansal Kiralama şirketinin kiraların hesaplanmasında kullanacağı gelir oranı, her sözleşme için ayrı olmak üzere ve sözleşme para cinsi ile ilgili kaynak maliyeti dikkate alınarak belirlenir.
Kaynak maliyetleri genel olarak yıllık dönem finansman gideri oranı olarak ifade edilir. Ancak Finansal Kiralama işlemi ise genellikle aylık dönemlerde ödenecek kiralarla yapılmaktadır.
Buna göre yıllık dönem için bulunacak kredi maliyetinin aylık dönemlere göre ifade ettiği maliyet daha düşük bir oran olmaktadır. Bu nedenle, Finansal Kiralama işlemi için uygulanacak oran bulunurken, yıllık dönem maliyetinin yukarıdaki bölümde belirtildiği gibi kira dönemine göre uyarlanarak bulunacak oranın kullanılması daha gerçekçi bir uygulama olacaktır.
Kredi maliyetinin bulunmasından sonra, her işlem için müşterinin özel durumu, para piyasası koşulları, teşviklerden yararlanma imkânı, rekabet durumu, Finansal Kiralama işleminin süresi ve kira döneminin sıklığı gibi unsurlar dikkate alınarak uygulanacak kar marjı oranı belirlenir. Bu oran ilgili maliyet oranına eklenerek Finansal Kiralama işlemi için kullanılacak gelir oranı elde edilir.
Leasing Kiralarının Kiracının Mali yapısının ve nakit akışının özellikleri dikkate alınarak çeşitli şekillerde hesaplanması da gerekebilmektedir. Finansal kiralama işleminin gelir oranının bulunmasında oranı etkileyen değişkenlere göre ulaşılacak sonuçlarının etkin bir şekilde incelenebilmesi için aşağıda belirtilen özel çalışma Dosyayı düzenlenmiştir.
Finansal Kiralama İşlemi Gelir Oranının Bulunması
Bu Dosyade, çeşitli Kira Ödeme ve Başlangıç Dönemlerine ve Kalıntı Değer bulunup bulunmasına ait örnekler ele alınmakta ve bu konuda kullanıcının daha net bir görüşe ulaşmasına yardımcı olacak bilgiler verilmektedir.
Dosyayı buradan temin edebilirsiniz.
.
LEASING KİRALARINA ESAS TUTARIN BELİRLENMESİ
Kira Ödeme Planı, kira döneminin başlangıcında oluşacak maliyet bedelinin sağlıklı olarak bulunması ve taraflar arasında anlaşmazlığa neden olabilecek konuların en aza indirilmesi açılarından, kiralanan malın Leasing şirketi tarafından edinilmesi ve kiracıya teslim edilmesini takiben hazırlanmalıdır. Buna göre Kira Ödeme Planının düzenlenebilmesi için;
a) Kiralanan malıın (İktisadi Kıymetin) FK şirketi tarafından satın alınma veya ithalat işleminin tamamlanmış bulunması; (fatura aslının, gümrük giriş belgelerinin alınmış olması,)
b) Satınalma veya ithalat sırasında Vergi Usul Kanunu (VUK) uyarınca maliyet unsuru olabilecek giderler dikkate alınarak son maliyetin hesaplanmış olması,
c) Kiralananın Kiracıya teslim edildiğini belgeleyen 'Teslim-Tesellüm Belgesi' nin kiracı tarafından imzalanmış olarak alınmış bulunması gerekmektedir.
Satıcı firma ile Kiracı arasında imzalanan satış sözleşmesinde veya proforma faturada satıcı firmaya bir peşinat ödenmesi söz konusu ise, peşinatın kiracı veya FK şirketi tarafından ödeneceği açıkça belirtilmelidir.
Peşinat ödemesinin veya malın satınalınması veya ithali sırasında yapılacak tüm masrafların FK şirketi yarafından yapılması halinde bu tür ödemeler için, ödendikleri gün ile satın alma veya ithalat işlemlerinin tamamlandığı gün olan Kira Dönemi Başlangıç Tarihine (KDB) kadar geçen süreyi kapsamak üzere ve kiralar için uygulanan oran kullanılarak "Prefinansman Gideri Karşılığı" hesaplanır.
Yapılan ödemeler hesaplanan gider karşılığı tutarı, kiraların hesaplanmasına esas olacak tutara (FKET) eklenir ve kiralar bu toplam tutar üzerinden bulunarak “Kira Ödeme Planı”na yazılır.
Finansal Kiralama şirketi, kiracının talebi üzerine kiraya konu olacak malı (Kiralanan), yurt içindeki bir üretici veya satıcıdan temin edebileceği gibi, yurt dışındaki bir üretici veya satıcıdan da alabilir.
Bu işlemde asıl nokta, kiracı ile varılan mutabakata göre kiralananın bedelinin Finansal Kiralama şirketi tarafından ne şekilde ödeneceğidir. Nitekim kira tutarları da kiralanan için ödenecek olan bedelin tutarı, ödeme sayısı ve zamanlaması dikkate alınarak bulunacaktır.
Kiralanan için ödenecek tutar, üretim ve satıcı koşullarına bağlı olarak ;
- Malın Tesliminde tamamı peşin,
- Malın Tesliminden sonra tamamı peşin,
- Bir bölümü malın siparişinde, kalanı malın tesliminde,
- Bir bölümü malın siparişinde, bir bölümü malın tesliminde, geri kalanı
bir veya bir kaç taksit halinde,
- Tamamı malın Tesliminden belli bir süre sonra
veya daha farklı şekillerde olabilmektedir. Mal bedeli yanında malın üreticisi veya satıcısından kiracıya teslimine kadar oluşabilecek ve malın maliyet bedeline eklenebilecek nitelikteki diğer giderler de FKET bünyesinde yer alacaktır. Bu tür giderler;
- Nakliye,
- Sigorta,
- Tahmil, Tahliye, Manüpilasyon,
- Bankacılık hizmetleri ile ilgili giderler,
- Her türlü vergi, resim ve harçlar,
- Ekspertiz ücretleri,
- Malın özelliklerine bağlı olarak gerekli izinlerin veya ruhsatların
alınması için yapılan giderler,
gibi konularla ilgili bulunmaktadır.
Satın alınan mal için ödenen KDV ile ilgili olarak "Kara Taşıt Araçları Finansal Kiralama" bölümündeki açıklamaların dikkate alınması gerekmektedir.
Malın satın alınması ile ilgili bu giderlerin tamamının veya bir bölümünün kiracı tarafından karşılanması mümkün bulunmaktadır. Kiracının bu giderleri üstlenmesi alınacak risk açısından olumlu olmakla birlikte, malın tedariki sırasında bu giderlerle ilgili tüm talepler malın alıcısı durumundaki Finansal Kiralama şirketine yapılacağından kiracıya en kısa sürede bilgi verilerek ödemeleri yapması talep edilmelidir. Aksi halde malın tedarikinin seyrinde önemli boyutlarda aksamalara neden olunabilir ve ek tazminat veya ceza ödemeleri gündeme gelebilir.
Öte yandan, bu giderlerin tamamının aynı zamanda ödenmesi mümkün bulunmadığı gibi, her bir ödemenin para cinsi de sözleşmede kiralar için belirlenen ve Finansal Kiralama işleminde esas alınacak para cinsi ile aynı olmayacaktır. Tüm bu konular dikkate alınarak FKET ın bulunmasında, ödenen her bir kalemin ve Kira Dönemi Başlangıç Tarihi'nin (KDB) dikkatle belirlenmesi gerekli bulunmaktadır.
Mal bedelinin, leasing sözleşmesinde belirlenen para cinsi üzerinden ve malın tesliminde tamamı peşin olarak ödenmesi ve diğer giderlerin de yine aynı para cinsi olarak ve maliyete eklenmek üzere leasing şirketi tarafından ödenmesi halinde, Finansal Kiralama işlemine esas tutarın (FKET) belirlenmesi için,
- Mal bedeli,
- Diğer giderler,
- Diğer giderlerin her birisi için ödeme tarihleri ile KDB arasındaki gün,
- Sözleşme gelir oranı üzerinden bulunacak finansman gideri karşılığı
toplamının alınması gerekmektedir.
Mal bedelinin ve diğer giderlerin Finansal Kiralama sözleşmesinde belirlenen para cinsi dışındaki bir para cinsi olarak ödenmesi durumunda, ödenen tutarların ödeme tarihlerindeki sözleşme para cinsinden karşılıkları bulunarak işlem yapılır. Ancak, karşılıkların bulunmasında kullanılacak kurlar ve pariteler ile ilgili olarak kiracı ile önceden mutabakatın sağlanmış olması ve bu konunun Finansal Kiralama sözleşmesinde açık bir şekilde belirtilmesi gereklidir.
Mal bedelinin malın tesliminden (veya KDB tarihinden) sonraki bir tarihte tamamının ödenmesi söz konusu olduğunda diğer giderlerin sözleşme para cinsinden tutarı bulunduktan sonra, KDB tarihine kadar finansman faizleri de eklenerek bulunacak tutar üzerinden kira tutarları bulunur ve Kira Ödeme Planı hazırlanır. Bu arada mal bedeli ödendiğinde bu tutar üzerinden hesaplanacak kiralar ilk ödeme planına dâhil edilerek ödenecek kiralar bulunur.
Genellikle imalat süresi bulunan ve siparişe göre imal edilen makine ve teçhizat gibi malların leasing işlemlerinde mal bedelinin bir bölümünün siparişin kesinleştiği tarihte imalatçı/satıcı firmaya ödenmesi gerebilir.
Bu peşinat ödemelerinin kiracı tarafından yapılması tercih edilmelidir. Zira bu durum kiracının yatırımın bir bölümünün finansmanını üstlenebildiğini gösterir ve risk açısından güven verici bir durum oluşturur.
Ancak peşinat tutarı, Finansal Kiralama şirketi tarafından da ödenebilir. Bu durumda Finansal Kiralama şirketi ödenen tutar için KDB tarihine kadar olan süre ve sözleşme gelir oranıni dikkate alarak finansman gideri karşılığını hesaplar ve bu tutarı Finansal Kiralamaya Esas Tutara dâhil eder.
Mal bedelinin kalan tutarı, kiracı ile satıcı arasında belirlenen tarih ve tutarda olmak üzere Finansal Kiralama şirketi tarafından ödenir. KDB tarihinden sonra yapılacak mal bedeli ödemeleri için sözleşme kira süresi içerisinde kalmak kaydıyla bulunacak kira tutarları kira ödeme planına dâhil edilerek ödenecek kiralar elde edilir.
Özetlenen bu işlemler ile ilgili olarak yapılacak inceleme ve çalışmalar için özel bir Dosya hazırlanmıştır.
Finansal Kiralama İşlemine Esas Tutarın Belirlenmesi
Leasing Şirketi tarafından, Finansal Kiralama (Leasing) işlemine ait kiraların hangi tutar üzerinden hesaplanacağının tam ve doğru olarak belirlenmesi gerekmektedir. Leasing Şirketinin bu işlem için yaptığı çok çeşitli ve değişken harcamaları doğru olarak dikkate alarak kira ödemelerinin dayandırıldığı bu tutarı hatasız bir şekilde belirlemesi, hem Leasing Şirketi ve hem de Kiracı açısından son derecede önem taşımaktadır.
Bu Dosya, leasing konusu mal bedeli ile ithalat ve diğer giderlerinin farklı para cinsleri ile yapılması, bir kısım giderlerin Kiracı tarafından ödenmesi, Mal bedelinin birkaç defada (peşinat ödemesi, taksitli ödeme veya kabulden sonra ödemeli gibi) ödenebilmesi, gibi çeşitli durumları kapsamak üzere hazırlanmıştır.
Bu Dosya ‘da, Leasing Şirketi tarafından ödenen Mal Bedeli ile Mal Bedeline eklenmesi gereken diğer gider ve ödemeler için Kira Dönemi Başlangıç Tarihine kadar hesaplanacak olan "Finansman Gideri" dikkate alınarak Leasing İşleminin nasıl ve hangi tutar üzerinden başlaması gerektiği, mümkün olduğunca açık ve basit olarak açıklanmasına çalışılmıştır. Özellikle Kiracılar, bu Dosyada yer alan mal bedelini, Mal bedeline giren giderleri ve Leasing Şirketinin ödediği giderler için talep edeceği Finansman Giderlerini ve kira başlama zamanı ile ilgili bilgileri kendi durumlarını dikkate alarak ilgili sahalara yazmaları halinde yapılacak leasing işlemi ile ilgili olarak daha net bilgi sahibi olabilirler.
LEASING KİRALARININ HESAPLANMASI
Finansal Kiralama işleminde beklenen geliri sağlamak üzere, Aylık, 3 Aylık, 6 Aylık, Yıllık veya daha değişik bir süre için peryodik olarak belirlenen ödeme dönemlerinde ödenmesi gereken kira tutarları hesaplanır. Kiralar, ödendikçe azalan anapara üzerinden belirlenen geliri sağlayacak olan (gelir-faiz) oranı kullanılarak bulunur. Kiraların hatasız ve kolay bulunabilmesi için hazır formüller kullanılmaktadır.
Finansal Kiralama (Eşit) kiraları aşağıdaki matematik formüller kullanılarak hesaplanmaktadır.
Kalıntı Değer (fv) olmadan; PMT = pv[i(1 + i)^n]/[(1 + i)^n - 1]
Kalıntı Değer (fv) ile; PMT=pv-[fv/(1+i)^n]/[(1-(1/(1+i)^n))/i]
Ancak, bu konuda en yaygın olarak HP Finans hesap makineleri ve bilgisayarda bulunan finans programlarından yararlanılmaktadır.
Kiraların doğru olarak belirlenebilmesi için kaynak maliyetinin, Finansal Kiralama kira ödeme dönemine göre hesaplanmış olması ve uygulanacak kar marjı oranının bu kaynak maliyetine göre belirlenmiş bulunması gereklidir.
Örneğin aşağıda belirtilen genel özellikleri bulunan bir Finansal Kiralama işleminin kiralarının, yukarıda açıklanan her kira türleriine göre hesaplanması, izleyen bölümlerde yer alan örneklerde belirtilmiş bulunmaktadır.
Tutar 1.000.000 Dönem Sayısı 12
Süre Yıl 1 Kalan Değer 0
Kira Dönemi Ay Gelir Oranı 12%
Yukarıdaki değerleri formüllere uygulandığında, kalıntı değer 0 olduğu için her iki formül de aynı sonucu (Dönem Sonu Kiralar İçin) vermektedir.
1000000*(0,01*(1+0,01)^12)/((1+0,01)^12-1)=88.849
1000000-(0/(1+0,01)^12)/((1-(1/(1+0,01)^12))/0,01)=88.849
Diğer finansal matematik formüller için aşağıdaki web adresinde bilgi bulunmaktadır:
http://www.tvmcalcs.com/calculators/apps/lease_payments
.
Örnekte kira dönemi aylık olarak alınmıştır. Aynı değerlerle 3 aylık ve 6 aylık kiraların elde edilmesi durumunda, öncelikle aylık dönem için belirlenen gelir oranının istenen döneme ait orana dönüştürülmesi yapılmalıdır. Bunun için belli bir döneme ait kaynak maliyetinin diğer dönemlere dönüştürülmesinde olduğu gibi, aylık döneme ait yıllık bileşik oranın bulunmasını takiben aynı yıllık bileşik oranı veren diğer dönemlere ait gelir oranlarının hesaplanması gerekir.
Bu formüllerden yararlanılarak çeşitli olasılıklara göre kira tutarlarının belirlenmesi ile ilgili olarak hazırlanan özel Dosyadan yararlanabilirsiniz.
Finansal Kiralama İşleminde Kiraların Hesaplanması
Finansal Kiralama (leasing) işlemindeki en kritik konulardan birisi, Kira Bedellerinin bulunmasıdır. Zira işlemden beklenen kar marjının sağlanabilmesi, doğru olarak belirlenen Kira bedellerinin tam ve zamanında tahsili ile mümkündür. Bu nedenle, kiraların bulunmasında etkili olan Fon Kaynağının faiz ve anapara geri ödeme dönemleri ile ilgili yapısal durumunun, verilen teminatlara bağlı olarak hesaplanması gereken Gerçek Kaynak Maliyetinin ve Leasing Şirketi Politikalarına göre belirlenecek Kar Marjı oranlarının doğru olarak hesaplanması çok önemlidir. Leasing Kiralarının bu etkenlere ek olarak, Kiracının Mali yapısının ve nakit akışının özellikleri dikkate alınarak çeşitli şekillerde hesaplanması da gerekebilmektedir.
Bu Dosyada, çeşitli Kira Ödeme ve Başlangıç Dönemleri ve Kalıntı Değer bulunup bulunmaması gibi etkenlere göre Finansal Kiralama-Leasing kiralarının hesaplanmasına ait örnekler bulunmaktadır. Kullanıcı, bu kiraların hesaplanmasında etkili olan değişken değerleri girerek sonuçlarını inceleyebilmektedir.
Dosyayı buradan temin edebilirsiniz.
KİRA ÖDEME PLANI VE KİRA DÖNEMİ BAŞLANGIÇ TARİHİ (KDB)
Kira Dönemi Başlangıç Tarihi (KDB), hukuki açıdan kira döneminin ve kira ödemelerinin başlatılmasında esas alınan tarihtir. Kira faturaları bu tarih esas alınarak düzenlenir ve bu tarihe kadar yapılmış olan giderler mal maliyetine eklenebilir. Finansal Kiralama işleminin ana unsurlarından olan kiraların belirlenmesine esas teşkil edecek tutarın (İktisadi Kıymetin Maliyet Bedeli) sağlıklı bir şekilde belirlenmesi için maliyeti oluşturan işlemlerin yürütülmesi ve ödenmesi gerekmektedir ve tüm bu tür harcamalar FK sözleşmesinin imzalanmasından sonra yapılabilir. Nitekim aşağıda detaylı olarak ele alınacağı gibi, FK işleminin hangi tutar üzerinden yapılacağı ve bu tutarın nasıl belirleneceği çok sayıda olay ve etkenlere bağlı bulunmakta ve çoğunlukla bu tutarın elde edilmesi belli bir zamanı gerektirmektedir.
Kira Dönemi Başlangıç Tarihi (KDB), hukuki açıdan kira döneminin ve kira ödemelerinin başlatılmasında esas alınan tarihtir. Kira faturaları bu tarih esas alınarak düzenlenir ve bu tarihe kadar yapılmış olan giderler mal maliyetine eklenebilir. Finansal Kiralama işleminin ana unsurlarından olan kiraların belirlenmesine esas teşkil edecek tutarın sağlıklı bir şekilde belirlenmesi için maliyeti oluşturan işlemlerin yürütülmesi ve ödenmesi gerekmektedir ve tüm bu tür harcamalar Finansal Kiralama sözleşmesinin imzalanmasından sonra yapılabilir. Aşağıda detaylı olarak ele alınacağı gibi, Finansal Kiralama işleminin hangi tutar üzerinden yapılacağı ve bu tutarın nasıl belirleneceği çok sayıda olay ve etkenlere bağlı bulunmakta ve bu tutarın elde edilmesi belli bir zaman almaktadır.
Kira Ödeme Planı, kira döneminin başlangıcında oluşacak maliyet bedelinin sağlıklı olarak bulunması ve taraflar arasında anlaşmazlığa neden olabilecek konuların en aza indirilmesi açılarından, kiralanan malın Leasing şirketi tarafından edinilmesi ve kiracıya teslim edilmesini takiben hazırlanmalıdır. Buna göre Kira Ödeme Planının düzenlenebilmesi için;
- Kiralanan malıın (İktisadi Kıymetin) Finansal Kiralama şirketi tarafından satın alınma veya ithalat işleminin tamamlanmış bulunması; (fatura aslının, gümrük giriş belgelerinin alınmış olması)
- Satınalma veya ithalat sırasında Vergi Usul Kanunu (VUK) uyarınca maliyet unsuru olabilecek giderler dikkate alınarak son maliyetin hesaplanmış olması,
- Kiralananın Kiracıya teslim edildiğini belgeleyen 'Teslim-Tesellüm Belgesi' nin kiracı tarafından imzalanmış olarak alınmış bulunması,
gerekmektedir.
Kira ödemelerinin başlamasına esas alınacak tarih, Kira Dönemi Başlangıç tarihidir (KDB) olarak tanımlanmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenlerle, kiralanan malın kiracı tarafından teslim alındığını belgeleyen "Teslim-Tesellüm Belgesi" nin kiracı tarafından imzalandığı tarih, KDB olarak dikkate alınır. Ancak, yeni yasal düzenlemeler ile Sözleşme konusu mal henüz imal edilmemiş veya kiracıya teslim edilmemiş olsa dahi, sözleşme tarihinden başlamak üzere kira bedellerinin tahsil edilebilmesi imkânı tanınmıştır. Buna göre Kiralayan ile kiracının ortak kararı ile mal kiracısına teslim edilmeden kira bedellerinin başlatılabilecektir.
Satıcı firma ile Kiracı arasında imzalanan satış sözleşmesinde veya proforma faturada satıcı firmaya bir peşinat ödenmesi söz konusu ise, bu husus Pazarlama Bölümü tarafından Finansal Kiralama sözleşmesinin Özel Şartlar bölümüne kayıt edilir.
Özel Şartlar bölümüne ayrıca peşinatın kiracı veya Finansal Kiralama şirketi tarafından ödeneceği açıkça belirtilmelidir. Bu konuda Pazarlama Bölümü ile kiracı arasında önceden mutabakat sağlanmış ve bu husus sözleşmenin Özel Şartlar bölümünde kaydedilmiş olmalıdır.
Peşinatın Kiracı tarafından ödenmesi tercih edilmelidir. Bu yaklaşım, kiracının işleme olan isteği ve mali açıdan gücünün açık bir göstergesi olarak kabul edilebilir.
Peşinatın kiracıdan tahsil edilmesi durumunda, yukarıda yer alan şartların gerçekleşmesini takiben düzenlenecek Kira Ödeme Planında bu tutar ilk kira olarak belirtilir ve KDV eklenmek üzere tahsil edilerek kira faturası düzenlenir.
Malın ithali veya satınalınması ile ilgili masraflardan Vergi Usul Kanununa göre (VUK) na göre mal maliyetine eklenmesi uygun bulunanlar mal maliyetine (Finansal Kiralama İşlemine Esas Tutar, FKET) eklenebilir.
Bu tür masrafların kiracı tarafından peşin olarak ödenmesi mümkün bulunmaktadır. Bu durumda, kiracının Finansal Kiralama şirketi tarafından yapılacak masrafları aynı gün şirkete ödemesi gereklidir. Bu konuda gecikme ve anlaşmazlıkların önüne geçilmesi açısından yapılacak masrafların muhtemel tutarı ve zamanı Operasyon Bölümü tarafından belirlenerek kiracıdan her ödeme için bu tutarları ve KDV lerini karşılayacak bir ön ödeme yapması talep edilmelidir. Finansal Kiralama şirketi gerekli ödemeleri müşteriden tahsil ettiği bu “ön ödemeler” ile karşılar. Ön ödemelerin yapılan masrafları karşılamaması halinde şirket aradaki farkı ödeyip aynı gün müşteriden talep eder. Ön ödemelerin yapılan masraflardan artan bölümü aynı gün müşteriye iade edilmelidir.
Ancak bu konuda daha önce Pazarlama Bölümü ile kiracı arasında bir görüş birliğine varılmış olmalı ve bu tür ödemelerin nasıl yapılacağı Finansal Kiralama sözleşmenin Özel Şartlar bölümüne ayrıntılı olarak kaydedilmiş bulunmalıdır.
Malın satınalma veya ithalat işleminin tamamlanarak Kira Ödeme Planının hazırlanması sırasında Kiracıdan tahsil edilmiş bulunan bu masraf tutarları için yukarıda peşinat bölümünde değinildiği gibi ilk kira faturası düzenlenir.
Ayrıca, Kira Ödeme Planının hazırlanmasından sonra ortaya çıkan masraflar kiracı tarafından Finansal Kiralama şirketine ödenir. Bu husus da Pazarlama faaliyeti sırasında kiracıya önemle ve açıkça bildirilmelidir ve sözleşme genel şartları arasında yer almalıdır. Kiracının ödeyeceği bu tür sonradan oluşan masraflar KDV eklenerek tahsil edilir ve bu tutarlar için kira faturası düzenlenir.
Peşinat ödemesinin veya malın satınalınması veya ithali sırasında yapılacak masrafların Finansal Kiralama İşlemine Esas Tutara ekleneceğinin Leasing Sözleşmesinde yer alması durumunda, satın alma veya ithalat işleminin tamamlanmasına kadar geçecek sürede bu tür ödemeler Finansal Kiralama şirketi tarafından yapılır.
Yapılan bu tür ödemeler için, ödendikleri gün ile satın alma veya ithalat işlemlerinin tamamlandığı gün olan "Kira Dönemi Başlangıç Tarihine- KDB " kadar geçen süreyi kapsamak üzere ve kiralar için uygulanan oran kullanılarak "Prefinansman Gideri Karşılığı" hesaplanır.
Yapılan ödemeler hesaplanan gider karşılığı tutarı, kiraların hesaplanmasına esas olacak tutara (FKET) eklenir ve kiralar bu toplam tutar üzerinden bulunarak “Kira Ödeme Planı”na yazılır.
Mal bedelinin peşinat dışında satıcıya belli bir zaman içinde ve taksitlerle ödenmesi durumunda, Kira Başlangıç Tarihine (KDB) kadar olan ödemeler için yukarıda peşinat ile ilgili hükümler uygulanır.
Kira Başlangıç Tarihinden sonraki tarihlerde yapılacak satıcı taksit ödemeleri, ödendikleri tarihler dikkate alınarak mevcut Kira Ödeme Planına sonradan dâhil edilirler. Bu ödemelerin kiracı tarafından yapılması halinde, Kira Ödeme Planına eklenen kira rakamı tutarında kira faturası düzenlenir.
Bu ödemeyi Finansal Kiralama şirketi yaparsa, ödendiği tarih ile ödeme planına dâhil edilen tutar dikkate alınarak mevcut kira rakamları bu tarihten itibaren yenilenir.
Kira tutarı, işlemin yukarıda açıklanan özellikleri dikkate alınarak ve Kredi Onay Formunda yer alan vade, dönem, gelir oranı gibi bilgilere göre bulunur.
Kiraların ödenmesi, genellikle Finansal Kiralama şirketinin banka hesaplarına yapılır. Bu durumda, bankaların "Valör" uygulaması nedeniyle, kira ödeme planında kiracılara ödemelerin ödeme planında yer alan tarihlerde valör kazanacak şekilde yapmaları ayrıca hatırlatılmalı ve bu husus Finansal Kiralama sözleşmeleri genel şartlar bölümünde açıkça belirtilmelidir. Bu tarihlerin tatil gününe gelmesi durumunda bir önceki iş günü kira ödeme günü olarak belirlenir.
Bu şekilde ödeme tarihleri önceden belirlenen bir kira ödeme planının düzenlenmesinde, önce eşit aralıklı dönemlere göre olan kiralar için amortizasyon tablosu bilgisayar ortamında hazırlanır. Daha sonra tabloya gerçek ödeme tarihleri yazılır ve gelir tutarları ödeme tarihleri arasındaki gün sayısına göre yeniden belirlenir. Bu aşamada ödeme planındaki eşit kira rakamları değiştirilerek "Kalan Anapara" rakamının yeniden (0) rakamına getirilmesi sağlanır. Bu düzeltme sonucunda dönemsel olarak düzenlenen kira planına göre farklı kira tutarlarına ulaşılır.
KİRA ÖDEME PLANINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
Leasing şirketi gerekli hallerde kira ödeme planında değişiklik yapabilir. Finansal Kiralama sözleşmesi süresince bazı nedenlere bağlı olarak sözleşme ekinde bulunan ve sözleşmenin ayrılmaz eki niteliğindeki kira ödeme planı, yine Finansal Kiralama şirketi ile kiracının karşılıklı mutabakatı ile değiştirilebilir. Bu tür değişiklikler daha çok kiracının talebi üzerine ele alınır ve karşılıklı görüş birliği sağlandıktan sonra mümkün olabilir.
Bu tür bir değişikliğin yapılmasının gündeme gelmesi durumunda, öncelikle değişikliğin yapılacağı kira ödeme döneminin ve bu döneme ait henüz ödenmemiş kalan anapara tutarının doğru olarak bulunması, daha sonra bu tutar esas alınarak yeni koşullar ile kalan dönem için yeni bir ödeme planı oluşturulması gerekli bulunmaktadır.
Kira ödeme planı değişikliğinin kiraların zamanında ödenmemesi nedeni ile yapılması halinde, değişikliğin yürürlüğe gireceği tarihe kadar olan gecikme cezası tutarının değişikliğin yapıldığı tarihe kadar tamamen ödenmiş olması gerekmektedir. Aksi halde, önceki bölümlerde birçok kere değinildiği gibi, Finansal Kiralama şirketi tahsil edemediği her tutar için yeni kaynak bulmak zorunda kalacak ve bu kaynağın maliyeti işlemin başında ön gördüğü getiri tutarını ciddi olarak azaltabilecektir. Kiracının değişikliğin yapılması sırasında gecikme cezasını ödemesinde sorun bulunması durumunda, Finansal Kiralama şirketi yönetimi bu tutarın değiştirilen yeni ödeme planında esas alınacak anapara tutarına eklenmesine karar verebilir. Bu durumda, gecikme cezası yeniden belirlenen kiralar içinde tahsil edilecektir.
Yeni ödeme planı, ancak sözleşmenin bu ödeme planı için değiştirilmesinden sonra geçerli olacaktır. Bu bakımdan, uygulanacak yeni kira ödeme planı için bir sözleşme değişiklik metni hazırlanmalı ve aynen sözleşmenin ilk defa imzalanmasında olduğu gibi şirket ve kiracı (varsa kefiller de dâhil) tarafından imzalanmalıdır. Yapılacak değişiklikler genel olarak, kira ödeme süresinin uzatılması, uygulanan gelir oranının değiştirilmesi, ödeme planına ödemesiz dönem konulması veya kira tutarlarının artan, azalan olarak yeniden belirlenmesi şeklinde gerçekleştirilir.
Kira ödeme planının nasıl değiştirilebileceği konusunda yapılacak çalışmalarda yararlanılmak üzere özel bir Dosyalar hazırlanmıştır.
Kira Ödeme Planının Vade, Oran ve Tutarının Değiştirilmesi
Finansal Kiralama (leasing) Kira Bedellerinin, Kiracının durumunda meydana gelen bir değişiklik veya Leasing Şirketi ile Kiracının karşılıklı anlaşmaları sonucunda, ilk halinden farklı bir şekile dönüşmesi mümkündür. Bu durumda, yeni Kiraların hesaplanması gerekecektir. Bu Dosya’ da, yapılacak değişiklikler ile yürürlükte olan Leasing işleminin tamamen ayrı bir yapıya dönüşeceği dikkate alınarak, yeni kiraların en doğru bir şekilde nasıl hesaplanacakları, kullanıcı tarafından girilen çeşitli değerlere bağlı olarak açıklanmaktadır. Bu Dosya ‘da, yürürlükteki Leasing işlemi ile ilgili olarak aşağıdaki değişikliklerin yapılmasına ait denemeler yapılabilecektir: a) Sadece Süre (Vade) Uzatılması b) Vade Uzatımı ve Anaparaya Tutar Eklenmesi (Ek Leasing İşlemi) c) Vade Uzatımı ve Gelir Oranının Değişmesi d) Sadece Anaparaya Tutar Eklenmesi (Ek Leasing İşlemi) e) Anaparaya Tutar Eklenmesi (Ek Leasing İşlemi) ve Gelir Oranının Değişmesi f) Sadece Gelir Oranının Değişmesi Böylece, değişiklik işlemi yapılmadan önce, sonuçları hakkında bir fikir edinilmesi mümkün olabilecektir.
Dosyayı buradan temin edebilirsiniz.
Kira Ödeme Planı Ödemesiz Dönem Eklenmesi
Finansal Kiralama (leasing) Kira Bedellerinin, Kiracının durumunda meydana gelen bir değişiklik veya Leasing Şirketi ile Kiracının karşılıklı anlaşmaları sonucunda, ilk halinden farklı bir şekile dönüşmesi mümkündür. Bu durumda, yeni Kiraların hesaplanması gerekecektir. Bu Dosya’ da, yürürlükte olan Leasing işleminin, Ödemesiz Dönem eklenmesi ile tamamen ayrı bir yapıya dönüşeceği dikkate alınarak, yeni kiraların en doğru bir şekilde nasıl hesaplanacakları, kullanıcı tarafından girilen çeşitli değerlere bağlı olarak açıklanmaktadır. Böylece, değişiklik işlemi yapılmadan önce, sonuçları hakkında bir fikir edinilmesi mümkün olabilecektir.
Dosyayı buradan temin edebilirsiniz.